آخرین مطالب
امکانات وب
⭕️ از "مام تا مامان"
مام و باب در زبان و ادب فارسی معنای مادر و پدر می دهد. در زبانهای دیگر هم چیزی شبیه همین است: پاپ، پاپا و...
در شعر فردوسی همیشه به همین دو صورت آمده است:
نماند بر و بوم و نه مام و باب
شود پست رودابه با رود آب
اما نخستین بار، شاید مام در شعر رودکی به صورت"ماما" بجا مانده :
آن خر پدرت به دشت خاشاک زدی
مامات دف و دو رویه چالاک زدی...
در شعر نظامی هم:
گفت ماما! درست شد دستم
چون گل از دست دیگران رستم
گفت بابا! روانه شد پایم
کرد رای تو عالم آرایم.
که ما تصور می کنیم /آ/ در پایان هر دو واژه نخستین بار در زبان کارکرد نقش نمای ندایی داشته است:باب+ا/مام+ ا
می دانیم که در فارسی گاه نقش نمای ندای آ پس از اسم ظاهر می شود: سعدیا! حافظا!
اما این ادات ندا به مرور نقش خود را از دست داده و/آ/جزو واژه شده:
گفت جوحی را پدر ابله مشو
گفت ای بابا نشانی ها شنو
مولوی
پس تا به اینجا روشن شد که اصل هر دو واژه مام و باب بوده و که اهل زبان برای ندا /آ/یی در پی آن آورده اند و سرانجام این فرآیند به اصل واژه تبدیل شده.
ناگفته نماند که در معارف بهاءولد مامی هم به معنای مادر آمده است:"چنانکه مادر را مامی گویند..."
داستان"مامان"چیست؟
گویا در زمان قاجار از ترجمه های فرانسوی وارد زبان فارسی شده و جالب اینکه خود فرانسوی ها واج پایان واژه را تلفظ نمی کنند و این تقریباً شامل همه واژه های فرانسوی می شود. ماحصل اینکه فرانسویان maman را چیزی شبیه مَامو می گویند نه مَامون؛ اما چون مترجمان قاجار از روی متن و نوشته و نه صدا، واژه را ترجمه کرده بودند همه واج های واژه را به فارسی برگرداندند و کلمه ی مامان حاصل ترجمه های قاجاری شد.
برچسب : نویسنده : adabiyyatenovin بازدید : 71