سکولاریزاسیون در شعر فارسی

در این بررسی مراد ما از سکولاریزاسیون، «زمینی شدگی» است و مفهوم سیاسی و مذهبی اصطلاح در اینجا مدخلیت ندارد. منظور ما از سکولاریزاسیون شعر هم گونه ای مخاطب شناسی و قهرمان شناسی شعر است. بر آنیم بدانیم که چگونه قهرمان شعر فارسی از یک چهره ایزدی و آسمانی به سیمایی انسانی و نهایتاً به شهروندی عادی بدل شده است؟

محمود علی اصغری: پرسش اصلی این است؟ آیا مخاطب غالب شعر همیشه خدایان و عناصر قدسی بوده و شعر همواره در خدمت دیانت بوده است؟ اگر آری؛این گسست چه زمانی حاصل شده و جای خود را به چه عنصری داده است؟ همچنین این کارگاه می کوشد به پرسش هایی از این دست پاسخ دهد: مخاطب غالب شعر عصر اساطیری چه تفاوتی با مخاطب آن در شعر معاصر دارد؟ خدایان روزگار شعر اسطوره ای چگونه به شاهان عصر شاهنامه و سپس به پهلونان در عصر تاریخی بدل شده و سرانجام این مخاطب چگونه به سیمای حاکمان محلی و آخر سر به نمایندگان روشنفکران عصر مشروطه بدل گشته است؟ این مخاطب از چه نردبانی به امروز هبوط یافته؟ آیا قهرمان (یا ممدوح)قصاید امثال فرخی و منوچهری همان خدایان متونی چون ریگ ودا، اوستا و گیل گمش نیست؟ آیا کهن الگو و آرکی تایپ شهروند عادی شعر نیما همان خدایان عصر اساطیری نیست؟ برآیند این کوشش همچنین با فلسفه شعر پیوند خواهد یافت. چه ساز و کاری در روند شکل گیری و تکامل شعر مؤثر بوده است؟ آیا می توان مسیر شکل گیری، اوج گیری و تکامل آن را در یک چرخه مطالعه کرد؟ اگر بتوان حرکت سیکل و دورانی شعر را بر رسید؛ چیزی شبیه به جریان «تبخیر و باران» در روند هستیِ شعر حاکم است. همچنین در طی این کارگاه تلاش خواهیم کرد طرحی برای فرضیه «اتمیسم شعری» بر اساس نظریه نسبیت اَینشتین بنیاد افکنیم. آلبرت اینشتین این جهان را محصول یک شکافت هسته ای از اتم ستاره ای دانسته که بر اثر انفجار بزرگ نخستین با گذر چرخه های زمانی زیاد خود جهانی را به وجود آورده این جهان به قول این فیزیکدان نسخه چندم جهان اولیه است که به طور دورانی از انفجار نخستین شکل گرفته است. جهان امروز نیز همواره در حال اتساع است و روزی به همان انفجار محتوم خواهد رسید. ما فرض می کنیم این نظریه بر همه ارکان این جهان هستی حکم رواست و حتی محصولات فرهنگی انسان از این فعل و انفعالات برکنار نیست. همه ارکان جهان هستی از یک ذره شکل گرفته با تکامل خود به نقطه ی انفجار می رسند و این چرخه همواره ادامه می یابد. همچنان که زبان شناسان واج را عنصر اولیه ی زبان دانسته اند مشابه همین ماده اولیه برای شعر نیز وجود دارد. ماده اولیه شعر همانا زبان است.شعر را گونه ای زبان هنجار گریخته نامیده اند. به تعبیری شعر گونه ای زبان برجسته است. نظامی که در سپیده دمان خود مهمترین تمایزش با زبان معیار آهنگین بودن آن بوده است. چنانچه شتابی در ارسال ها باشد تذکر بفرمایید. **در بلور خواب ها**...